Executieve functies begrijpen en verbeteren
Executieve functies
Wat zijn executieve functies precies? Dit zijn een reeks cognitieve processen die verantwoordelijk zijn voor het plannen, organiseren, prioriteren, starten en voltooien van taken, het beheersen van impulsen (Inhibitie) en het aanpassen aan veranderende omstandigheden (cognitieve flexibiliteit). Ze spelen een cruciale rol bij het leren en het dagelijks functioneren
De ontwikkeling van de executieve vaardigheden en vooral het werkgeheugen wordt gezien als een belangrijke voorspeller voor het toekomstig (school-)succes van de leerling. Belangrijker nog dan een IQ-score. Het is dan ook niet voor niets dat in de huidige capaciteiten en IQ-testen de executieve functies en dan met name het werkgeheugen wordt meegenomen.
In correlatiestudies zien we dat het werkgeheugen en andere executieve functies als inhibitie (impulsbeheersing) en cognitieve flexibiliteit een belangrijke rol spelen bij ADHD, ASS, TOS en leerproblemen. Deze functies zijn onderling ook weer sterk gecorreleerd. Een voorbeeld ter verduidelijking: als je een klein werkgeheugen hebt is het lastiger om flexibel tussen taken te wisselen.
Executieve functies trainen
Acoustic Pioneer heeft een (brede) werkgeheugentraining ontwikkeld, de Elephant Memory Training. Deze training bestaat uit taken waarvan de werkzaamheid wetenschappelijk is aangetoond, dan wel waarvoor een stevige theoretische onderbouwing bestaat.
Deze training traint het werkgeheugen met de bewezen effectieve:
- Dubbeltaken
- Verwerkingssnelheid-taken
- Schoolse taken zoals rekenen en taal
MAAR het doet meer dan dat. Het traint ook nog andere executieve functies
zoals:
- Cognitieve Flexibiliteit
- Inhibitie
ÉN alle taken worden zowel visueel als auditief aangeboden.
Auditieve verwerking
Met deze training wordt niet alleen het visuele werkgeheugen getraind zoals bij andere werkgeheugentrainingen, maar wordt juist ook het auditieve werkgeheugen getraind dat weer bepalend is voor een goede auditieve verwerking. Dat maakt deze training uniek in zijn soort!
In het schema van het Lerende Brein zien we dat de auditieve verwerking voorwaardelijk is voor het functioneren van andere functies van het brein zoals de executieve functies. Aan de pijlen terug zie je dat er een wederzijdse afhankelijkheid is en het functioneren van het werkgeheugen en andere executieve functies op hun beurt ook weer invloed hebben op de auditieve verwerking.
In de klas zien we een toename van problemen in de auditieve verwerking en het auditief werkgeheugen. Steeds meer leerlingen krijgen de instructie in een (rumoerige) klas niet goed mee en weten vaak niet wat ze moeten doen.
Een zwak auditief werkgeheugen en auditieve verwerking zien we vaak voorkomen in relatie tot leerproblemen en TOS. Dat kinderen in de voorschoolse ontwikkeling steeds minder geleerd wordt hun luistervaardigheden in te zetten omdat steeds meer visueel aangeboden of visueel gestimuleerd wordt, maakt dat we de auditieve verwerking en het auditief werkgeheugen steeds vaker apart moeten trainen om leerproblemen in het algemeen en taalproblemen in het bijzonder te voorkomen.
Hieronder tref je een korte video aan van een oefening uit de Elephant Memory Training. Deze oefening traint zowel (auditief) Werkgeheugen, Cognitieve Flexibiliteit, als Inhibitie.
De cursus tot LerendBrein, Acoustic Pioneer Coach
Om de effecten van zwakke executieve functies op het leren en gedrag te verminderen, kunnen strategieën en interventies worden gebruikt. Bijvoorbeeld het aanleren van organisatorische vaardigheden, het gebruik van visuele hulpmiddelen, het stellen van realistische doelen en het aanleren van technieken voor impulscontrole en time management.
Maar vaak is dat niet genoeg.
In onze cursus leer je hoe het Lerende Brein optimaal te trainen. Sommige leerlingen hebben meer nodig dan alleen het oefenen van de executieve functies. Bij deze leerlingen heb je het gevoel dat je niet verder komt of dat je aan het spreekwoordelijke dode paard trekt. Dat betekent dat je naast het oefenen, het brein systematischer moet trainen. Alleen een computerprogramma kan een oefening zo systematisch en vaak genoeg aanbieden dat er veranderingen in het brein plaatsvinden. Veranderingen die het kind helpen om al die oefeningen te volbrengen en stappen vooruit te maken.
De Elephant Memory Training versterkt op systematische wijze het werkgeheugen en andere executieve functies. Wij gebruiken de Elephant Memory Training dus als tool ter versterking van je behandeling of begeleiding en NIET als behandeling op zich.
Is het brein wel te trainen?
Ook al gebruik je deze training als tool naast je behandeling, dan blijft de vraag over of het brein wel te trainen is.
JAZEKER, dat is het!
Inmiddels weten we dat het brein plastisch is en te trainen is. De vraag is eerder: kan een training zorgen voor transfer van effecten, als een sterker werkgeheugen, naar bijvoorbeeld het functioneren en leren in de klas?
JAZEKER, ook dat kan.
De vraag HOE, wordt uitgebreid beantwoord in de cursus. Daar ligt namelijk een taak voor jou als gecertificeerd Acoustic Pioneer Coach.
En omdat we het niet onbesproken kunnen laten
Met de trainingen heb je ongemerkt een instrument in handen waarmee je de zelfregulatie vaardigheden van het kind kunt trainen. Je zet een kind namelijk in een complexe situatie waarbij het alle executieve functies moet laten zien en inzetten om de training voor die dag te kunnen volbrengen. Je krijgt dan ook vaak het gedrag te zien waarom het kind met een probleem bij jou is gekomen.
In de begeleiding heb je dus te maken met live gedrag dat je de unieke kans biedt om in te gaan op het gedrag wat het kind laat zien, dit te bespreken en te oefenen wat er gebeurt als je het verandert.
Daarmee bereik je dus verbetering op misschien wel een van de belangrijkste executieve functies, waardoor een kind leert om te gaan met frustratie, angst en stressvolle situaties.
